Bayramda çalışan yüzde 100 zamlı ücret alacak..!

Şükrü Kızılot

BAYRAMDA ÇALIŞANLAR
Bu arada, bayramda çalışanlar da var. Çok kişi tatil yaparken, onlar bayramda da çalışmaya devam ediyorlar.

İş Kanunu, bayramda çalışanları gözetiyor.
Bayram günü çalışan işçilerin bu fedakârlıkları, “ödenecek ücret” yönünden ayrı bir değerlendirmeye tabi tutuluyor.

Bayramda çalışacak işçilere, aldıkları yevmiyenin “bir kat fazlası zamlı ücret” ödenmesi gerekiyor.
Zamlı ücret ödemesi, 3 günlük bayram süresi ile arife günü öğleden sonra yapılacak çalışmaları kapsıyor. (İş Kanunu Md.47)

BİR ÖRNEK
Konunun daha iyi anlaşılması için, bir örnek verip açıklamakta yarar var.
ÖRNEK:  Hüsamettin Kesekağıdı, bir kafede günlük 75 lira yevmiye ile garsonluk yapmaktadır.  
Patron, çalışanlar arasında bayram nedeniyle bir dağılım yapmış ve ondan da bayramın ikinci ve üçüncü günü çalışmasını istemiştir. Hüsamettin Kesekağıdı da bunu kabul etmiştir.
Bu durumda, bayramda iki gün çalışan Hüsamettin Kesekağıdı, bu çalışmasının karşılığı olarak, iki günlük yevmiyesi olan (75 + 75=) 150 lira yerine, 300 lira ücret alacak.
Kuşkusuz, işçi ve işveren sigorta primleri ile damga vergisi ve gelir vergisi de zamlı ücret göz önüne alınarak hesaplanacaktır.

ZORUNLU DEĞİL
Bayram günü çalışma, işçiler açısından zorunlu değil. İsteyen işçi çalışmayabilir.
Bayramda çalışmak istemeyen işçi, işverenin “bayramda çalışması” isteğine, olumsuz yanıt da verebilir.

Ancak iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesinde, işçinin bayramda çalışacağına ilişkin bir hüküm varsa, işçi bayram günlerinde (işverenin istemesi durumunda) çalışmak zorundadır. (İş Kanunu Md. 44)

ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERİN ÇALIŞTIRILAMAYACAĞI
Yürürlükteki İş Kanunu’na göre;
· Çocuk işçi; 14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamamış olanları,
· Genç işçi; 15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış olanları, ifade etmektedir.
Çocuk ve genç işçilerin, bayram günleri çalıştırılması yasaktır. (Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Md.9)
Bayram günleri çalıştırılamayan çocuk ve genç işçilerin bu ücretleri bir iş karşılığı olmadan ödenir. Başka bir anlatımla, bunlar çalışmış gibi normal ücretleri (kuşkusuz yüzde 100 zamlı olmadan) ödenir.

VERGİ, CEZA VE PRİM

Yapılan denetimlerde, bayram günü çalıştırılan işçilere yüzde 100 zamlı ücret ödenmediğinin tespiti halinde, işverenden; 
· Ücret farkının gelir (stopaj) vergisi, bir kat vergi ziyaı cezası ve verginin gecikme faizi ile birlikte istenir.
· Ücret farkının işçi ve işveren sigorta primleri ile işsizlik sigortası primleri de cezası ve faizi ile birlikte istenir.