ANONİM ŞİRKETLERİNDE TASFİYE VE KARAR ÖRNEĞİ
12 Aralık 2013, 09:27
ANONİM ŞİRKETLERDE TASFİYE:
6102 sy Yeni TTK ile Anonim Şirketlere yönelik olarak tasfiye işlemleri 539-548 md arasında düzenlenmiştir.
TASFİYE MEMURLARI
Anonim şirketler tasfiyeye girmek için esas sözleşme ya da genel kurul kararı ile tasfiye memur(ları)atayarak süreci başlatırlar. Burada şirketin feshi yolu ile tasfiye yapılıyorsa eğer mahkeme kararı ile tasfiye memurları atanır. (Md:536) Tasfiye memurları ortaklardan biri ya da üçüncü bir kişi olarak ta atanabilir. Tasfiye memurları Ticaret sicilde ilan olur ve en az bir TC vatandaşı olma mecburiyeti vardır.
TTK 536 /1.) Atama
(1) Esas sözleşme veya genel kurul kararıyla ayrıca tasfiye memuru atanmadığı takdirde, tasfiye, yönetim kurulu tarafından yapılır. Tasfiye memurları pay sahiplerinden veya üçüncü kişilerden olabilir. Tasfiye ile görevlendirilenler esas sözleşmede veya atama kararında aksi öngörülmemişse olağan ücrete hak kazanırlar.
(2) Yönetim kurulu, tasfiye memurlarını ticaret siciline tescil ve ilan ettirir. Tasfiye işlerinin yönetim kurulunca yapılması hâlinde de bu hüküm uygulanır.
(3) Şirketin feshine mahkemenin karar verdiği hâllerde tasfiye memuru mahkemece atanır.
(4) Temsile yetkili tasfiye memurlarından en az birinin Türk vatandaşı olması ve yerleşim yerinin Türkiye’de bulunması şarttır
Yukarıdaki madde ile her ne kadar elektronik genel kurul vb kolaylıklar gelmesine karşın ülke içinde ikamet etmeyen ve temsil yetkisine sahip kişilerin süreci sağlıklı olarak yürütemeyeceğinden karşı tedbir alınmıştır.
Tasfiye memurlarının süreç içinde görevlerini yerine getirmedeki aksaklık ve problemlerden dolayı değişmesi gerekebilir. Genel kurul ya da mahkeme gerekli gözüken hallerde tasfiye memurlarını değiştirebilir. (Md:537)
TTK 537 /2.) Görevden alma
(1) Esas sözleşme veya genel kurul kararıyla atanmış tasfiye memurları ve bu görevi yerine getiren yönetim kurulu üyeleri, genel kurul tarafından her zaman görevden alınabilir ve yerlerine yenileri atanabilir.
(2) Pay sahiplerinden birinin istemiyle ve haklı sebeplerin varlığında, mahkeme de tasfiyeye memur kişileri görevden alabilir ve yerlerine yenilerini atayabilir.Bu yolla atanan tasfiye memurları, mahkeme kararına dayanılarak tescil ve ilan olunurlar.
(3) Şirketi temsile yetkili tasfiye memurlarından hiçbiri Türk vatandaşı değilse ve hiçbirinin Türkiye’de yerleşim yeri bulunmuyorsa, mahkeme pay sahiplerinden veya alacaklılardan birinin veya Gümrük ve Ticaret Bakanlığının istemiyle, söz konusu şarta uygun birini tasfiye memuru olarak atar.
Diğer yandan tasfiye memurlarına sağlanan yetkiler yönetim kurulu yetkileri ile eşdeğer olduğundan devir edilmemelidir. Bu doğrultuda Yeni TTK’nın ilgili maddesinde, tasfiye memurlarının görev ve yetkileri devredilemez niteliktedir. Sadece bazı işlemleri için vekalet verebilir fakat bu asıl sorumluluğu ortadan kaldırmaz.(Md:539)
TTK 539 / 3.)Yetkilerin sınırlandırılması ve genişletilmesi
(1) Tasfiye memurlarına Kanunlatanınmış yetkiler devredilemez; ancak, belirli uygulama işlemlerinin yapılabilmesi için, tasfiye memurlarından biri diğerine veya üçüncü bir kişiye temsil yetkisi verebilir.
(2) Tasfiye memurlarının üçüncü kişilerle tasfiye amacı dışında yaptığı işlemler şirketi bağlar; meğerki,üçüncü kişinin işlemin tasfiye amacının dışında olduğunu bildiği veya hâlin gereğinden bilmemesinin mümkün olamayacağı ispat edilsin. Tasfiyenin sadece tescil ve ilan edilmesi, bu hususun ispatı için yeterli delil değildir.
(3) Tasfiye memurları birden fazla ise, aksi genel kurul kararında veya esas sözleşmede öngörülmemişse, şirketin bağlanabilmesi için imzaya yetkili iki tasfiye memurunun şirket unvanı altında imza atması gereklidir.Tasfiye hâlindeki şirketi tasfiye ile ilgili konularda mahkemelerde ve dış ilişkide tasfiye memurları temsil eder.
(4) Tasfiye memurunun görevini yerine getirdiği sırada işlediği haksız fiilden şirket de sorumludur.
TASFİYEDE MALİ DURUM:
Ticari işletmeler için her zaman geçerli olan mali analiz ve durumun tespiti çalışması tasfiye süreci içinde geçerlidir. Tasfiye şirketin hala devam ettiği ama özel bir dönemi ifade eder. Burada, şirketin tasfiye aşamasına girerken mali analizinin yapılması ve varlıkların değerlendirilmesi gereklidir. Bunun için uzman kişi yada kuruluşlardan destek alınabilir. Yapılan analizle tasfiye bilançosu çıkarılır.(Md: 540)
TTK 540 /4.) İlk envanter ve bilanço
(1) Tasfiye memurları görevlerine başlar başlamaz, şirketin tasfiyenin başlangıcındaki durumunu incelerler;gerekirse şirket mallarına değer biçmek için uzmanlara başvurarak, şirketin malvarlığına ilişkin durumu ile finansal durumunu gösteren bir envanter ile bilanço düzenler ve genel kurulun onayına sunarlar.
(2) Envanter ve bilançonun onaylanmasından sonra, tasfiye memurları şirketin envanterde yazılı bütün malları ile belgelerine ve defterlerine el koyarlar.
BORÇLARIN ÖDENMESİ
Tüm şirketler iki şekilde borçlarını öderler ve mahsuplaşmaya da nakit ödeme. Şirketin alacak ve borçları aynı kişi yada kuruma ise mahsuplaşma işlemleri yapılır. Fakat farklı ise durum değişir ve nakit ödeme ile ancak borç kapanması yapılabilir.
Atanan tasfiye memuru şirketin likiditizasyonu yani nakde çevrilmesini sağlamak zorundadır. Burada ilk adım şirket aktiflerini satmak için genel kurul kararı gereklidir. (Md 538)
TTK 538 /5.) Aktifleri satma yetkisi
(1) Gene lkurul aksini kararlaştırmamışsa, tasfiye memurları şirketin aktiflerini pazarlık yoluyla da satabilirler.
(2) Önemli miktarda aktiflerin toptan satılabilmesi için genel kurulun kararı gereklidir. Bu karar hakkında 421inci maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları uygulanır.
Burada satış için piyasa şartlarına uygunluk açısından pazarlık yöntemi ile satış yapılabilir ve sonucu kayıt altına alınır. Tasfiye memurları şirketin alacaklarının borçlarından fazla olması durumunda aktiflerden elde ettikleri gelir ile şirketin borçlarını ödemeye başlarlar. Fakat borçlar şirketin alacağından fazla olması durumunda ise Şirket merkezinin bağlı olduğu Asliye Ticaret Mahkemesine başvuru yaparak şirketin iflasını istemelidir. Şirketin tasfiye sürecindeki işlemlerini yapmak ve paydaşlara bilgi vermek ile gerekli mali tabloları düzenleyip vermek,tasfiye sürecinde tasfiye memurlarının görevleri arasında yer almaktadır. ( Md542)
TTK 542 / 6.) Diğer tasfiye işleri
(1) Tasfiye memurları;
a) Şirketin süregelen işlemlerini tamamlamak, gereğinde paybe dellerinin henüz ödenmemiş olan kısımlarını tahsil etmek, aktifleri paraya çevirmek ve şirket borçlarının, ilk tasfiye bilançosundan ve alacaklılara yapılan çağrı sonucunda anlaşılan duruma göre, şirket varlığından fazla olmadığı saptanmışsa, bu borçları ödemekle yükümlüdürler.
b) Tasfiyenin gerektirmediği yeni bir işlem yapamazlar.
c) Şirket borçları şirket varlığından fazla olduğu takdirde durumu derhâl şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine bildirirler; mahkeme iflasın açılmasına karar verir.
d) Tasfiyenin uzun sürmesi hâlinde, her yıl sonu için tasfiyeye ilişkin finansal tabloları ve tasfiye sonunda da kesin bilançoyu düzenleyerek genel kurula sunarlar.
e) Şirketin bütün mal ve haklarının korunması için düzenli ve görevinin bilincinde bir yönetici gibi gereken önlemleri alır ve tasfiyeyi mümkün olan en kısa sürede bitirirler.
f) Tasfiye işlemlerinin düzenli yürütülmesi ve güvenliği için gereken defterleri tutarlar.
g) Tasfiye sırasında elde edilen paralardan şirketin süregelen harcamaları için gerekli olan para dışında kalan paraları, bir bankaya şirket adına yatırırlar.
h) Vadesi gelmemiş borçları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca kısa vadeli kredilere uygulanan oran üzerinden iskonto ederek derhâl öderler. Alacaklılar bu ödemeyi kabul etmek zorundadır. Kanun gereği iskonto edilmesi mümkün olmayan alacaklar bu hükümden müstesnadır.
i) Pay sahiplerine tasfiye işlerinin durumu hakkında bilgi ve istedikleri takdirde bu konuda imzalı belge verirler.
Şirket borçlarını ödedikten sonra kalan kısım olur ise tasfiye memurları şirket ana sözleşmesinde özel hüküm bulunmaz ise payları oranında hissedarlara nakit olarak dağıtımı yapılır. (Md:543) Burada alacaklılar için tanına bir yıllık süre beklenmelidir, bundan önce yapılacak olan işlemler geçersiz sayılır ve tasfiye memurları için kusur ve tazminat davasının açılmasına sebep olabilir.
TTK 543 /7.) Tasfiye sonucu dağıtma
(1) Tasfiye hâlinde bulunan şirketin borçları ödendikten ve pay bedelleri geri verildikten sonra kalan varlığı, esas sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa pay sahipleri arasında,ödedikleri sermayeler ve imtiyaz hakları oranında dağıtılır. Tasfiye payında imtiyazın varlığı hâlinde esas sözleşmedeki düzenleme uygulanır.
(2) Alacaklılara üçüncü kez yapılan çağrı tarihinden itibaren bir yıl geçmedikçe kalan varlık dağıtılamaz. Şu kadarki, hâl ve duruma göre alacaklılar için bir tehlike mevcut olmadığı takdirde mahkeme bir yıl geçmeden de dağıtmaya izin verebilir.
(3) Esas sözleşme ve genel kurul kararında aksine hüküm bulunmadıkça, dağıtma para olarak yapılır.
Şirketlerin mali yükümlülükleri arasında yer alan defter tutma, saklama ve beyanda bulunma işlemleri tasfiye sürecinde tasfiye memurlarınca yapılır. Kanun burada açık şekilde görev ve sorumlulukları belirtmiştir.
Şirket mali defter ve belgelerine göre alacaklı olan kişilere üç ilanlı çağrı yapılır ve tasfiye memurlarına başvuru yapılması sağlanır. Eğer zaman içinde başvuru yapılmaz ise Sanayi Bakanlığının belirlediği bankaya karşılık olarak yatırılır. Burada mevcut borçlanmanın yanı sıra olabilecek borçlanma içinde teminat yatırılması öngörülmektedir.(Md:541
TTK 541 / 8.) Alacaklıların çağrılması ve korunması
(1) Alacaklı oldukları şirket defterlerinden veya diğer belgelerden anlaşılan ve yerleşim yerleri bilinen kişiler taahhütlü mektupla, diğer alacaklılar Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ve şirketin internet sitesinde ve aynı zamanda esas sözleşmede öngörüldüğü şekilde, birer hafta arayla yapılacak üç ilanla şirketin sona ermiş bulunduğu konusunda bilgilendirilirler ve alacaklarını tasfiye memurlarına bildirmeye çağrılırlar.
(2) Alacaklı oldukları bilinenler, bildirimde bulunmazlarsa alacaklarının tutarı Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca[1] belirlenecek bir bankaya depo edilir.
(3) Şirketin,henüz muaccel olmayan veya hakkında uyuşmazlık bulunan borçlarını karşılayacak tutarda para notere depo edilir; meğerki, bu gibi borçlar yeterli bir şekilde teminat altına alınmış veya şirket varlığının pay sahipleri arasında paylaşımı bu borçların ödenmesi şartına bağlanmış olsun.
(4) Yukarıdaki fıkralarda yazılı hükümlere aykırı hareket eden tasfiye memurları haksız olarak ödedikleri paralardan dolayı 553 üncü madde uyarınca sorumludur.
Bunun detayları ise Sanayi Bakanlığının yapacağı duyurularda netlik kazanacaktır. Tasfiye sürecinde şirketin mali belge, bilgi, defter ve beyannameleri Yeni TTK ve VUK belirlenen süreler dahilinde saklanmak ve korunmak zorundadır.( Md 544)
TTK 544 /9.) Defterlerin saklanması
(1) Tasfiyenin sonunda defterler ve tasfiyeye ilişkin olanlar da dâhil, belgeler 82 nci madde uyarınca saklanır.
Tasfiye sürecinde problem olmadığında, sürecin sonunda ilgili ticaret sicil müdürlüğüne başvuru ile şirketin sona erdirilme işlemi yapılır. ( Md 545)
TTK 545 / 10.) Şirket unvanının sicilden silinmesi
1) Tasfiyenin sona ermesi üzerine şirkete ait ticaret unvanının sicilden silinmesi tasfiye memurları tarafından sicil müdürlüğünden istenir. İstem üzerine silinme tescil ve ilan edilir.
Fakat kontroller ile tamamlanması gereken ek işlemlerin olması durumunda ise bu işlemlerin tamamlanması içim ek süre içinde tasfiyenin yapılması amaçlı şirketin yeniden tescil ve kapanma işlemleri yapılabilir. Bu durumda mevcut tasfiye memurlarının görev ve sorumlulukları aynen geçerlidir.( Md 547)
TTK 547 /11) Ektasfiye
(1) Tasfiyenin kapanmasından sonra ek tasfiye işlemlerinin yapılmasının zorunlu olduğu anlaşılırsa, son tasfiye memurları, yönetim kurulu üyeleri, pay sahipleri veya alacaklılar, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden, bu ek işlemler sonuçlandırılıncaya kadar, şirketin yeniden tescilini isteyebilirler.
(2) Mahkeme istemin yerinde olduğuna kanaat getirirse, şirketin ek tasfiye için yeniden tesciline karar verir ve bu işlemlerini yapmaları için son tasfiye memurlarını veya yeni bir veya birkaç kişiyi tasfiye memuru olarak atayarak tescil ve ilan ettirir.
TASFİYEDEN GERİ DÖNME:
Şirket tasfiye sürecinin sonuna doğru ama kar dağıtımı yapılmadan önce şirket ortakları tarafından yeniden faaliyete geçirilmesi istendiği zaman ise genel kuruldan sermayenin en az %60 ve daha fazlası olmak şartı ile devama ilişkin karar alınmalıdır. Bu karardan sonra ise tasfiye memuru kararı tescil ve ilan eder. Burada şirket iflas ile tasfiye edilmişse ve iflas kaldırma yapılmış ise şirket kendiliğinden devam eder. Kar dağıtımının yapılmadığına dair tasfiye memurlarının düzenleyeceği ek bildirimde hazırlanarak ticaret sicile sunularak devam kararı tescil ve ilan edilir.
ANONİM ŞİRKET TASFİYEYE GİRİŞ TESCİLİ KARAR ÖRNEĞİ
A- ( YÖNETİM KURULU SEÇİMİ OLMAYAN TASFİYE )
Karar Tarihi :
Karar sayısı :
Konu :
Başkan :
Üyeler :
Yönetim Kurulumuz şirket merkezinde toplanarak aşağıda belirtilen hususları oy birliği ile karar altına almışlardır.
1-Şirketimizin......................................tarihinde icra ettiği Genel Kurul Toplantısında tasfiyeye karar verilmiştir.
2-Tasfiyenin............................................ (Genel Kurul Tutanağı tarihi ile aynı tarih olacak) tarihinden itibaren başlanmasına,
3-Tasfiye Kurulu kendi arasında yaptığı görev dağılımında
Tasfiye Kurulu Başkanlığına ........................................... ( T.C.Kimlik Numarası ve İkametgah adresi yazılacak),
Tasfiye Kurulu Başkan Yardımcılığına.......................................... ( T.C.Kimlik Numarası ve İkametgah adresi yazılacak),
Tasfiye Kurulu Muhasip Üyeliğe ........................................... ( T.C.Kimlik Numarası ve İkametgah adresi yazılacak) ’
ler atanmışlardır.
4-Tasfiye ile ilgili işlemleri yürütmek üzere şirketimizi resmi dairelerde, bankalarda, kamu kurum ve kuruluşlarda, tapuda,ahzu kabza, her türlü işlemleri yapmak üzere
Tasfiye Kurulu Başkanı .......................................,
Tasfiye Kurulu Başkan Yardımcısı .......................................,
Tasfiye Kurulu Muhasip Üye ........................................’ lerden en az ikisinin şirket unvanı veya kaşesi altında müştereken temsil ve ilzam etmek üzere yetkili kılınmalarına,
5-Şirket unvanının başına Tasfiye Halinde ibaresinin eklenmesine oy birliği ile karar verilmiştir.
Başkan (T.C.Kimlik No) BaşkanYardımcısı (T.C.Kimlik No) Üye (T.C.Kimlik No)
İsim-İmza İsim-İmza İsim-İmza
B- ( YÖNETİM KURULU SEÇİMİ OLAN TASFİYE )
Karar Tarihi :
Karar sayısı :
Konu :
Başkan :
Üyeler :
Yönetim Kurulumuz şirket merkezinde toplanarak aşağıda belirtilen hususları oy birliği ile karar altına almışlardır.
1-Şirketimizin......................................tarihinde icra ettiği Genel Kurul Toplantısında tasfiyeye karar verilmiştir.
2-Tasfiyenin............................................ (Genel Kurul Tutanağı tarihi ile aynı tarih olacak) tarihinden itibaren başlanmasına,
3-Yönetim Kurulu Başkanlığına .......................................... ( T.C.Kimlik Numarası ve İkametgah adresi yazılacak),
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığına .......................................... (T.C.Kimlik Numarası ve İkametgah adresi yazılacak),
Yönetim Kurulu Muhasip Üyeliğe ........................................... (T.C.Kimlik Numarası ve İkametgah adresi yazılacak) ’lerin seçildikleri,
4-Şirketimizi resmi dairelerde, bankalarda, kamu kurum ve kuruluşlarda, tapuda, ahzu kabza, her türlü işlemleri yapmak üzere
Yönetim Kurulu Başkanı .......................................................,
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı .......................................................,
Yönetim Kurulu Muhasip Üye .......................................................’ lerden en az ikisinin şirket unvanı veya kaşesi altında müştereken (ana sözleşmenin temsil maddesine göre / ana sözleşmenin temsil maddesinde tadil yapıldı ise temsile ilişkin tadil maddesine göre belirlenir) temsil ve ilzam etmek üzere yetkili kılınmalarına;
5-Tasfiye Kurulu kendi arasında yaptığı görev dağılımında
Tasfiye Kurulu Başkanlığına ........................................... ( T.C.Kimlik Numarası ve İkametgah adresi yazılacak),
Tasfiye Kurulu Başkan Yardımcılığına.......................................... ( T.C.Kimlik Numarası ve İkametgah adresi yazılacak),
Tasfiye Kurulu Muhasip Üyeliğe ........................................... ( T.C.Kimlik Numarası ve İkametgah adresi yazılacak) ’
ler atanmışlardır.
6-Tasfiye ile ilgili işlemleri yürütmek üzere şirketimizi resmi dairelerde, bankalarda, kamu kurum ve kuruluşlarda,tapuda,ahzu kabza, her türlü işlemleri yapmak üzere
Tasfiye Kurulu Başkanı .......................................,
Tasfiye Kurulu Başkan Yardımcısı .......................................,
Tasfiye Kurulu Muhasip Üye ........................................’ lerden en az ikisinin şirket unvanı veya kaşesi altında müştereken temsil ve ilzam etmek üzere yetkili kılınmalarına,
7-Şirket unvanının başına Tasfiye Halinde ibaresinin eklenmesine oy birliği ile karar verilmiştir.
Başkan (T.C.Kimlik No) Başkan Yardımcısı (T.C.Kimlik No) Üye (T.C.Kimlik No)
İsim-İmza İsim-İmza İsim-İmza
Genel Kurul Tutanağı ile Yönetim Kurulu KararındaDikkat edilmesi gerekenler:
1-Genel Kurul Tutanağında Genel Kurul Tarihi yazılacaktır.
2-Genel Kurul Tutanağında ve tutanağa ekli diğer evraklarda şirketin tam tescilli unvanı yazılacaktır.
3-Olağan Genel Kurulun hangi yıl / yıllara ait olduğu belirtilecektir.
4-Genel Kurul Tutanağı ile Yönetim Kurulu kararı elle yazılmış ise yukarıda istenen evrakların haricinde Genel Kurul Tutanağı ile Yönetim Kurulu kararının daktilo veya bilgisayardan yazılmış okunaklı sureti(imza ve onaya gerek yok - 2 adet) Esas Genel Kurul Tutanağı ile Yönetim kurulu kararında yazılmış kelimelerin dışında farklı kelimeler yazılmayacaktır.
5-Tasfiyeden önceki yönetim kurulunun görev süresi dolmuş ise tasfiyeye geçiş ile ilgili Genel Kurulda Yönetim Kurulu Üyelerinin de seçilmesi ve Tasfiye ile ilgili Yönetim Kurulu kararında Yönetim Kurulunun görev dağılım ve temsil şekli belirlenecektir.
6-Genel Kurulda seçilen Tasfiye Kurulu, Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu üyelerinin isimlerinin yönetim kurulu karar defterine yazılan üyelerin isimleri ile aynı olması gereklidir.
7-Denetçilerin Yönetim Kurulu Üyeleri ile akraba olmaması gereklidir.
8-Genel Kurul Tutanağında tasfiye kararı veriliyor ise tasfiyeye geçiş sebebi belirtilmesi gereklidir.
9-Kararlarda yönetim kurulu üyelerinin ve tasfiye memurlarının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaraları (yabancı uyrukluların vergi dairelerinden alınacak vergi numaraları veya yabancı kimlik numaraları) belirtilecektir.
10-Tasfiye Kurulu üyeleri ortak değilse Uyruğu,İkametgah adresi ve T.C. Kimlik Numarası yazılacaktır.
-KISSADAN HİSSE-
Hayattaki en büyük zafer hiçbir zaman DÜŞMEMEKTE değil, HER DÜŞTÜĞÜNDE ayağa kalkmakta yatar.
Nelson Mandela.
Hikmet Yıldırım KILINÇ ARSLAN
DEHAEĞİTİM KURUMLARI
